Coğrafi İşaret Tescilli Ürünler

Erzurum, sadece tarihi ve kültürel zenginlikleriyle değil, aynı zamanda kendine özgü coğrafi işaret tescilli ürünleriyle de tanınır. Bu ürünler, Erzurum’un geleneksel lezzetlerini ve zanaatlarını koruma altına alarak, hem Türkiye hem de dünya çapında tanınmalarını sağlar. İşte Erzurum’un coğrafi işaret tescilli ürünleri ve detaylı açıklamaları:

Erzurum Civil Peyniri

Özellikleri: Erzurum’a özgü civil peyniri, bölgenin doğal koşullarında üretilen taze ve lezzetli bir peynir çeşididir. Yağsız veya az yağlı inek sütünden yapılan bu peynir, kendine has ince ve uzun iplikler halinde ayrılan yapısı ile tanınır. Erzurum civil peyniri, tuzlanarak kurutulabilir ve uzun süre saklanabilir. Bu özellikleri sayesinde kahvaltılarda, börek içi olarak veya çeşitli yemeklerde kullanılabilir.

Yapılışı: Civil peyniri yapımında öncelikle süt, belirli sıcaklıkta mayalanır. Mayalanma işlemi tamamlandıktan sonra peynir kütlesi kesilir ve özel tekniklerle işlenir. Bu işlem sırasında peynir kütlesi sıcak su içerisinde yoğrularak ince iplikler haline getirilir ve ardından tuzlanarak olgunlaşması sağlanır.

Erzurum Kadayıf Dolması

Özellikleri: Erzurum’un meşhur tatlılarından biri olan kadayıf dolması, ince tel kadayıfın cevizli iç harç ile doldurulup rulo şeklinde sarılmasıyla hazırlanır. Sarılan kadayıf dolmaları, yumurtaya batırıldıktan sonra kızartılır ve şerbetlenir. Özellikle Ramazan ayı, bayramlar ve özel günlerde tüketilen bu tatlı, hem lezzeti hem de görüntüsüyle Erzurum mutfağının vazgeçilmezleri arasında yer alır.

Yapılışı: Kadayıf dolması yapımında öncelikle tel kadayıf ince şeritler halinde açılır. Kadayıfın içine cevizli iç harç konularak rulo şeklinde sarılır. Hazırlanan dolmalar yumurtaya batırılarak kızgın yağda kızartılır ve hemen ardından soğuk şerbete atılır. Şerbetin içine çekmesi sağlanarak servise hazır hale getirilir.

Erzurum Su Böreği

Özellikleri: Erzurum’un bir diğer ünlü lezzeti su böreği, ince yufkalar ve peynirli iç harç ile hazırlanır. Diğer böreklerden farklı olarak yufkalar haşlanarak kullanılır, bu da böreğe kendine özgü bir doku ve lezzet kazandırır. Özellikle kahvaltılarda ve özel günlerde tercih edilen su böreği, Erzurum mutfağının önemli bir temsilcisidir.

Yapılışı: Su böreği yapımında öncelikle un, su ve tuz ile hazırlanan hamur yoğrulur ve ince yufkalar açılır. Yufkalar kaynar suda haşlandıktan sonra soğuk suya alınarak şoklanır. Ardından her bir yufka tepsiye serilir ve aralarına peynirli harç konur. Tüm katmanlar tamamlandıktan sonra börek fırında pişirilir ve sıcak servis edilir.

Erzurum Ketesi

Özellikleri: Erzurum ketesi, bölgenin geleneksel hamur işlerinden biridir. Genellikle kahvaltılarda tüketilen kete, mayalı hamurdan yapılır ve içi tereyağı ile yağlanarak kat kat açılır. Ardından fırında pişirilerek sıcak servis edilir. Erzurum’un köylerinde ve şehir merkezinde sıklıkla yapılan kete, kendine özgü tadı ve dokusuyla tanınır.

Yapılışı: Kete yapımında un, su, maya ve tuz ile hazırlanan hamur yoğrulur ve dinlendirilir. Dinlenen hamur, ince yufkalar halinde açılır ve her bir yufka tereyağı ile yağlanarak kat kat serilir. Ardından rulo şeklinde sarılarak dilimlenir ve tepsiye dizilerek fırında pişirilir.

İspir Kuru Fasulyesi

Özellikleri: Erzurum’un İspir ilçesine özgü bu fasulye, özellikle lezzeti ve pişirme kolaylığı ile bilinir. Diğer fasulye türlerine göre daha iri ve beyaz renkte olan İspir fasulyesi, yumuşak dokusu ve eşsiz aromasıyla dikkat çeker. Erzurum mutfağında sıkça kullanılan bu fasulye, özellikle etli yemeklerde ve pilakilerde tercih edilir.

Yapılışı: İspir kuru fasulyesi, genellikle bir gece önceden suya yatırılarak bekletilir. Ertesi gün haşlanarak veya düdüklü tencerede pişirilir. Etli veya etsiz olarak çeşitli tariflerle hazırlanabilir ve genellikle pilav eşliğinde servis edilir.

Oltu Taşı

Özellikleri: Erzurum’un Oltu ilçesinden çıkarılan oltu taşı, yarı değerli bir taş olup özellikle tespih ve takı yapımında kullanılır. Siyah renkte olan bu taş, işlenmesi kolay ve parlak bir görünüme sahiptir. Oltu taşı, hem yerel halk tarafından hem de turistler tarafından büyük ilgi görür.

Yapılışı: Oltu taşı, yer altından çıkarıldıktan sonra çeşitli işlemlerden geçirilir. Kesme, şekillendirme ve cilalama işlemleri sonucunda taş, tespih, kolye, bilezik gibi çeşitli takılar haline getirilir. Özellikle el işçiliği ile yapılan bu ürünler, Erzurum’un önemli zanaat eserlerindendir.

Diğer Coğrafi İşaretli Ürünler

Erzurum Aşmalı Yahni
Erzurum Aşotu
Erzurum Ayran Aşı Çorbası
Erzurum Ayva Yahnisi/Kalyesi
Erzurum Cılbıra/Çılbır Yemeği
Erzurum Çaşır Kavurması
Erzurum Çaşır Salamurası
Erzurum Çeç Pancarı
Erzurum Çiriş Yemeği
Erzurum Çortutu Pancarı
Erzurum Demir Tatlısı
Erzurum Dut Çullaması
Erzurum Ecem / Acem / Lavaş Ekmeği
Erzurum Ehram/İhram Dokuma Kumaşı
Erzurum Ekşili Dolma
Erzurum Eriştesi
Erzurum Et Kavurması
Erzurum Gliko
Erzurum Herle Çorbası
Erzurum Hink Yemeği
Erzurum Hurma Tatlısı
Erzurum Kara Fatma Çorbası
Erzurum Kavut Haşılı
Erzurum Kaz Lokması
Erzurum Kesme Aşı Çorbası
Erzurum Kıtlama Şekeri
Erzurum Mantısı / Erzurum Hıngeli
Erzurum Pastırması
Erzurum Pekmezli Baklavası
Erzurum Pekmezli Kadayıfı
Erzurum Peynir Helvası
Erzurum Sucuğu
Erzurum Şalgam Dolması
Erzurum Tatar Böreği
Erzurum Tereyağı
Erzurum Tel Helvası
Erzurum Tuzlu Lokumu
Erzurum Yumurta Pilavı
Hasankale Lavaşı
Hasıta / Hasuta
Hınıs Fasulyesi
İspir Fasulyesi
İspir Kaymağı
Karnavas Bezi
Karnavas Dut Pekmezi
Küflü Civil Peynir (Göğermiş Peynir)
Narman Şeker Fasulyesi
Oltu Cağ Kebabı
Pasinler Yaprak Döneri
Tortum Ekşi Pestili

Erzurum’un coğrafi işaret tescilli ürünleri, bölgenin zengin kültürel mirasını ve gastronomik çeşitliliğini yansıtır. Bu ürünler, Erzurum’un kendine özgü lezzetlerini ve zanaatlarını koruma altına alarak gelecek nesillere aktarılmasını sağlar. Erzurum’a yolu düşen herkesin bu lezzetleri ve ürünleri deneyimlemesi, şehri daha yakından tanıması açısından büyük bir fırsattır. Daha fazla bilgi ve detay için Erzurum Kültür ve Turizm Müdürlüğü sayfasını ziyaret edebilirsiniz.